حفاظت در برابر حریق در طراحی هر نوع سازه‌ای بیشترین اولویت را دارد. ایمنی در برابر آتش در ساختمان ها با عوامل متعددی تعیین میشود؛ یکی از این عوامل توانایی ساختمان برای مقاومت در برابر اثرات آتش سوزی از طریق سقف کاذب ضد حریق و به حداقل رساندن گسترش آتش و دود و تهیه وسایل قابل دسترسی است. این موضوع باعث میشود تا در این زمان آتش نشان ها بتوانند مراحل امداد رسانی و اطفاء حریق را به درستی انجام دهند. هدف از اجرای این سقف کاذب ضد حریق، حفاظت در برابر آتش، کمک به بخش افقی یک ساختمان یا یک محفظه خاص است. محفظه افقی بسیار مهم است؛ زیرا از انتشار آتش و گازهای داغ از یک طبقه به طبقه دیگر جلوگیری می‌کند و به افراد حاضر در قسمت بالایی ساختمان (که خطرناک ترین محل در هنگام آتش سوزی است) زمان می دهد تا به طبقات دیگر فرار کنند. در ادامه این مقاله با ساختار این سقف کاذب ضد آتش سوزی و موارد استفاده از آن بیشتر آشنا می‌شویم.
سقف کاذب ضد حریق چیست؟
سقفها انواع مختلفی دارند، با ابعاد و کاربری‌های متفاوت که می‌توانند ایمنی ساختمان را افزایش دهند. سقفهای کاذب به طور کلی پانل های هستند که بر روی سقف اصلی نصب می‌شوند. تنوع مدل در سقف کاذب و همچنین قابلیت رنگ آمیزی کناف سبب شده تا برای انواع کاربری ها در محیط های مختلف مثل سقف کاذب پذیرایی یا سقف کاذب آشپزخانه مورد استفاده قرار بگیرند. اجرای سقف کاذب علاوه بر زیبایی امکانات مناسبی را در اختیار مشتریان می‌گذارند.
یکی از انواع پرطرفدار آن سقف کاذب مقاوم در برابر حریق است که در این نوع سقف به دلیل وجود تفاوتی در ساختار آن نسبت به سقفهای کاذب معمولی دیده میشود، توانایی مقاومت بالاتری در برابر حریق دارند. سقفهای کاذب معمولی از خرده های چوب و گچ تشکیل شده است وجود این مواد سبب میشود تا مقاومت سقف در برابر آتش سوزی پایین بیاید. به همین دلیل در سقف کاذب از نوع ضد حریق الیاف‌های معدنی را جایگزین چوب می‌کنند. چرا که این مواد مقاومت بالاتری در برابر حرارت و آتش سوزی نشان میدهند. در حالت کلی از گچ، پی وی سی، طلق و شیشه در ساخت این نوع سقف استفاده میشود تا در ترکیب با یکدیگر تایل های سقف کاذب از نوع ضد حریق تشکیل شود.
هدف اصلی سقفهای غیر قابل احتراق جلوگیری از گسترش شعله روی سقف و محدود کردن سهم بار آتش در محفظه است. آن ها بر اساس استانداردهای محلی “واکنش آتش” طبقه بندی می‌شوند. واکنش به آتش به قابلیت احتراق و اشتعال یک ماده مربوط میشود؛ یعنی سهمی که آن ماده در رشد آتش و گسترش آن به مناطق دیگر دارد. البته ذکر این نکته ضروری است که کشف و کنترل اولیه میزان آتش نقش مهمی در بروز میزان خسارات خواهد داشت.
این نوع سقف کاذب از اجزای متفاوتی ساخته شده است که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:
- سپری: سپری یک نوع قطعه ای محسوب میشود که از فلز ساخته شده است و برای زیرسازی سقف کاذب از آن استفاده میشود با استفاده از سپری فضای شبکه بندی شده در ابعاد ۶۰ در ۶۰ ایجاد میشود.
- نبشی: از نبشی جهت اتصال سپری به دیوارها کمک می‌گیرند.
- پنل‌ها: یا حال یکی از مهمترین و اصلی ترین اجزای سقف کاذب محسوب می‌شوند که در شکل و طرح های متنوع در ابعاد ۶۰ در ۶۰ وجود دارند.
- آویزها: از این آویزها برای اتصال قسمت سپری به سقف اصلی استفاده میشود.
سقف کاذب ضد حریق کجا استفاده میشود؟
در واقع مقاومت بالای این سقفها، استفاده از آنها را در هر محیطی امکان پذیر کرده است. این مسئله بسیار مهم است که هنگام رخ دادن آتش سوزی در هر مکانی، این توانایی را داشته باشیم تا از انتشار آتش به مناطق دیگر جلوگیری کنیم. اما مسئله که در رابطه با این سقفهای کاذب وجود دارد قیمت کناف و میزان هزینه جانبی است که در بر می گیرد. استفاده از آنها بیشتر مربوط به فضاهایی است که در آنجا تاسیسات مکانیکی و الکتریکی وجود دارد و احتمال آتش سوزی به همین ترتیب بیشتر میشود. از جمله این مکان‌ها می توان به اتاق های کنترل سرور های کامپیوتر، کارخانه های بزرگ صنعتی، بیمارستان، هتل ها، مدارس برای حفظ جان دانش آموزان و دیگر موسسات و مراکز بهداشت اشاره کرد. همچنین این سقفها در ساختمان های اداری چند طبقه و بخش های موتورخانه و راهرو در مجتمع های مسکونی نیز کاربرد فراوان دارند. البته میتوان از آنها در سقف کاذب مغازه و همچنین کناف پشت تلویزیون نیز استفاده کرد تا مطمئن شوید در صورت بروز حادثه کمترین میزان خسارت بوجود خواهد آمد.
ساختار سقف ضد حریق چگونه است؟
در ساختار این سقفها از ژیپس یا گچ استفاده میشود که همین موضوع سبب تمایز آن نسبت به دیگر سقفهای کاذب و دیوار کناف میشود. ژیپس خالص متشکل از ۲۱ درصد آب و ۷۹ درصد سولفات کلسیم است. مقاومت این ماده بالا است و در برابر حرارت ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد افزایش می‌یابد. در ساختار مولکولی ژیپس مقدار قابل توجهی از آب را میتوان مشاهده کرد و این مسئله سبب شده تا در هنگام مواجهه با آتش سوزی و حرارت بالا، کم کم آب موجود در آن بخار شود و با شدت گرفتن حرارت تمام آب‌های موجود در آن به بخار تبدیل می‌شوند. در این هنگام که آب زدایی ژیپس توسط حرارت انجام می‌گیرد، کلسینه شدن رخ می‌دهد. مرحله بعدی برای مقاومت در برابر آتش از طریق کلسینه شدن اتفاق می‌افتد؛ این پوشش در برابر آتش مقاومت بالایی نشان می دهد و هر چه بیشتر در برابر آتش و حرارت قرار بگیرد پوشش کلسینه شده میزان بالاتری را در بر می‌گیرد و این مراحل تا زمانی ادامه پیدا می‌کند تا تمام ضخامت موجود در این سقفهای کاذب که تشکیل شده از سولفات کلسیم است، کلسینه شده و مقاومت آن بالا برود.
مورد دیگر در ارتباط با فرایند ساخت سقف کاذب از نوع ضد حریق این است که از به روز‌ترین فناوری‌ها برای ساخت آنها استفاده میشود. محصول نهایی از لحاظ ساختاری شباهت زیادی با سایر سقفهای کاذب دارد و تنها تفاوتی که وجود دارد در ترکیبات پنل رویی است که در آن از ماده اولیه پشم سنگ استفاده می شود. خاصیت پشم سنگ این است که عایق حرارتی بوده و در برابر رطوبت و صدا نیز از خود مقاومت نشان می‌دهد. نقطه ذوب آن ۱۳۰۰ میباشد و این مسئله سبب برتری یافتن نسبت به دیگر کف‌های کاذب میباشد. از این نوع سقف میتوان برای سقف کاذب استخر نیز استفاده کرد و با اطمینان خاطر از امکانات آن بهره جست.
ویژگی‌های سقف کاذب ضد حریق
این سقف های کاذب ضد حریق دارای ویژگی‌های مثبت زیادی هستند و به همین دلیل به یکی از بهترین گزینه‌ها برای اجرا در اماکن مختلف تبدیل شده‌اند. این سقفهای کاذب به صورت تایل هایی در ابعاد مختلف نصب می‌شوند و ماده به کار رفته در تولید آنها از ژیپس یا همان گچ است. این ماده مقاومت بالایی در برابر رطوبت نیز دارد. شیوه نصب آنها به این شکل است که از طریق یک چهارچوب فلزی به صورت آویزان متصل می‌شوند. این تایل‌ها در زمان مناسبی در برابر آتش مقاومت می‌کنند و از این طریق فرصت مناسبی فراهم می‌کنند تا ساکنین بتوانند هم شدت آتش را کاهش دهند و هم نسبت به حفظ جان خود اقدام کنند.
از دیگر ویژگی این سقفها این است که که در نصب و اجرا، سرعت و سهولت وجود دارد و این مسئله در نوع خود مزیت هم محسوب میشود. همچنین وجود این تایل‌ها سبب میشود تا تاسیسات الکتریکی در فضای خصوصی اجرا شود و کاملا با نظم زیر آنها مخفی بمانند. دیگر ویژگی این سقف ها این است که عایق صدا هستند و وزن سبکی دارند. همچنین به راحتی قابلیت شستشو داشته و این مسئله می‌تواند کمک کند تا به راحتی جلوه زیبا به سقف برگردد. در مورد نظافت سقف کاذب می توانید مقاله تمیز کردن سقف کاذب را مطالعه کنید.
آنها علاوه بر ضد حریق بودن توانایی این را دارند تا صدای اطراف را به میزان قابل توجهی خنثی کنند و از انتقال آن به محیط داخلی جلوگیری کنند.
معایب سقف کاذب ضد حریق
سقفهای کاذب ضد آتش سوزی بی شک یکی از بهترین مصالح در صنایع ساخت و ساز محسوب می‌شوند. اما مانند هر مصالح دیگری برای انتخاب شدن باید همه جوانب مثبت و منفی را در نظر بگیریم. انتخاب این سقفها کاملاً با حفظ جان ساکنین ارتباط دارد و مزایا و ویژگی های منحصر به فرد آن سبب شده تا به انتخابی مناسب بدل شوند. اما در این میان معایبی نیز وجود دارد که البته در کنار دیگر ویژگی ها چندان عیب بزرگی به حساب نیایند. شاید یکی از این مسائل، قیمت سقف کاذب از نوع ضد حریق باشد که نسبت به دیگر سقفهای کاذب هزینه بالاتری برای استفاده می طلبد. مورد دیگر در ارتباط با نامناسب بودن در جهت نصب و اجرا در همه فضاها مخصوصاً فضاهای مسکونی است. البته این عوامل نتوانستند کاربرد آنها را محدود کنند و ما شاهد استفاده از آنها در انواع و اقسام محیط‌ها هستیم. چرا که وجود هسته مرکزی به کار رفته سبب جلوگیری از گسترش آتش میشود که این مسئله به شدت خسارت ها را کاهش می دهد. پس بهتر است اصلا نگران قیمت بالای آن نباشید و در انتخاب آن ها شک نکنید.
اگر شما قصد بازسازی منزل قدیمی خود را دارید در نظر داشته باشید که برای سقف کاذب سرویس بهداشتی و سقف کاذب حمام لازم نیست حتما از نوع ضد حریق استفاده کنید و می‌توانید با استفاده از نوع معمولی سقف کاذب و صرف هزینه مناسب تر، جلوه زیبایی به محیط‌های مورد نظر خود بدهید.
بدون دیدگاه